ادبیات فارسی ( پیش گفتار )
شماره ی نوشته ۰ / ۴
ادبیات فارسی
گستره ی ادبیات فارسی بسیار فراخ و میدانی برای کار و پژوهش های مرز ناپذیر است. این گستره که از بخش های پر ارزش و درخشان ادبیات جهانی است، دارای دالان های تو در توی ناشناخته و شگفتی های انبوه است.
آگاهی از عظمت و دشواری کار بررسی و نقد ادب فارسی، ما را وادار می سازد تا با دسته بندی این مجموعه ی کلان در چند باب کلی، کار بررسی و ارزیابی آن را نیز در کلی ترین و عمومی ترین وجوه آن به انجام برسانیم و خوانندگان خود را برای وارد شدن به جزئیات بی کران و بی شمار این مقوله، به خواندن و بررسی کتب و اسناد دیگری که توسط دانشمندان توانای زبان فارسی نگاشته شده است مراجعه دهیم.
ما در کار بررسی ادبیات فارسی در این بخش که به صورت سلسله مقالاتی در چهار فصل انجام خواهد گرفت، در مقدمه چینی برای آغاز کار، پس از اشاره ای به ویژگی ها و ساختار عمومی ادبیات فارسی، و بازگویی چه گونگی کارکرد و تاثیر ادب فارسی در زندگی اجتماعی مردم ایران، و نیز پس از نگاهی کلی به ادبیات عامیانه ی زبان فارسی و همچنین نگرشی مقدماتی به کار نخستین نسل ادبیات داستانی در ایران ، آن گاه در فصل نخست، به پایه ی ادبیات فارسی ، یعنی به شعر فارسی و در فصل دوم به نویسندگی و سپس داستان نویسی در ایران ( که ادبیات کودکان و ادبیات کارگری نیز از اجزای نو آن است) می پردازیم و در هر کدام از این دو فصل ، نخست با پیدایش ، چه گونگی رشد و تطور انواع شعر فارسی و نویسندگی آشنا خواهیم شد و سپس به توضیح انواع مکاتب و سبک های گوناگون شعر و نویسندگی در ایران، در هردو شکل کلاسیک و نو آن ها، می پردازیم.
در فصل سوم از این مجموعه نیز ما به نقد و بررسی کار مهم ترین شاعران و نویسندگان قدیم و نو ایران خواهیم پرداخت و با توجه به اوضاع اجتماعی و سیاسی دوران زندگی آنان، با خط فکری و سبک و شیوه ی کار ایشان آشنا می شویم و سرانجام در فصل پایانی، پیرامون ویژگی های ادبیات نو فارسی، چشم انداز آینده ی آن و همچنین وظایف اجتماعی و سیاسی ادبیات فارسی در جامعه ی انقلابی و رو به خیزش ایران ِ امروز گفت و گو خواهیم کرد.
آریا ادیب